Laagte in je tuin

Water stroomt altijd naar het laagstgelegen punt. Jij kunt bepalen waar dat is, door in je tuin hoogteverschillen te maken.

In een tuin met hoogteverschillen worden de hoger gelegen delen na een hevige regenbui snel weer droog. Je terras bijvoorbeeld. In de lager gelegen en onverharde delen van je tuin kan het water even blijven staan en geleidelijk wegzakken in de bodem – wat goed is voor het grondwaterpeil – of verdampen.

Hoogteverschillen in je tuin zorgen ervoor dat bij overvloedige regenval het water zich verzamelt op de plek die jij hebt bepaald. Door het water daar tijdelijk vast te houden, voorkom je dat het water meteen via de riolering wordt afgevoerd.

Dit is vooral belangrijk als het lang of hard regent. Er valt dan zoveel water dat de riolering het niet aankan en straten blank komen te staan. Water snel afvoeren is bovendien zonde: in tijden van droogte kunnen we het goed gebruiken.

Door het water op te vangen in een lagergelegen deel van je tuin krijgt het de tijd om te infiltreren of te verdampen. Infiltratie voorkomt verdroging en bij warmer weer geeft verdamping verkoeling.

Een lager gelegen gedeelte van je tuin vraagt om planten die zowel tegen droogte kunnen als van vocht houden. Bijvoorbeeld koninginnenkruid, kattenstaart of smeerwortel. Een mix van planten is weer goed voor de biodiversiteit.

Dat is afhankelijk van hoe veel water je wil bergen. Als je je woning afkoppelt van de riolering kun je in aanmerking komen voor subsidie. Kijk voor meer informatie daarover op de subsidiepagina. Je hebt dan per vierkante meter afgekoppeld dakoppervlak 20 liter aan opvangcapaciteit nodig. Dus: is je dak 50 vierkante meter, dan heb je een waterberging nodig van 1.000 liter. Een laagte in je tuin is daarvoor een mogelijke voorziening. Bereken in de rekentool hoe groot de laagte in je tuin moet zijn, om in aanmerking te komen voor subsidie. 

1. Kies een plek
   Zoek een plek in je tuin waar het water van een regenbui probleemloos kan blijven staan.
    
2. Doe de emmerproef
   Zie 'Tips'.
    
3. Bereken de benodigde inhoud
   Voor bestaande woningen gelden andere eisen dan voor nieuwbouwwoningen. Wij beperken ons hier even tot bestaande bouw. Wil je bij een bestaande woning in aanmerking komen voor subsidie, dan heb je per vierkante meter afgekoppeld dakoppervlak 20 liter aan opvangcapaciteit nodig. Dus: is je dak 50 vierkante meter, dan heb je een waterberging nodig van 1.000 liter. Bereken in de rekentool hoe groot jouw laagte in de tuin moet zijn, om in aanmerking te komen voor subsidie. 
    
4. Maak een terras
   Leg op een hoger gelegen deel je terras aan, bijvoorbeeld met klinkers of een houten vlonder.
    
5. Beplant de lager gelegen delen
   Leg in het verdiepte gedeelte een grasmat of een kruidenrijk grasland aan, of kies voor planten die van water houden (kijk voor meer informatie op huisjeboompjebeter.nl).
    
6. Leg je tuin hellend aan
   Zorg ervoor dat het regenwater dat op je terras valt naar de door jou gekozen lagere plek stroomt. Dat kan door ‘afschot’ (helling) aan te brengen of door gootjes in je terras te leggen.

• Niet vergeten: afschot
  Zorg dat je terras en je tuin een licht afschot (helling) hebben, zodat overtollig regenwater zeker op het lager gelegen gedeelte terechtkomt en niet bijvoorbeeld naar je huis stroomt. Kies de lager gelegen plek(ken) op ruime afstand van je huis.
• Denk aan je buren!
  Voorkom dat eventueel overtollig water van jouw tuin naar die van je buren loopt.
• Kies geschikte planten
  Een tuin met natte en droge gedeelten vraagt om specifieke beplanting. In de droge gedeelten zet je planten die goed tegen droogte kunnen (kijk voor voorbeelden op tuinkrant.com), in de natte gedeelten planten die juist van water houden (kijk voor voorbeelden op huisjeboompjebeter.nl). Sommige planten doen het goed in de volle zon, andere planten verkiezen de schaduw. Kortom: een tuin met laagten vraagt om variatie in soorten. En juist deze variatie aan beplanting draagt bij aan de biodiversiteit.
• Doe de emmerproef
  De emmerproef laat zien of jouw tuin geschikt is om water te laten bezinken. Graaf op de plek(ken) waar je water wilt bergen een paar gaten met de inhoud van ongeveer een emmer (tien liter) en vul ze met een emmer water. Als het water binnen dertig minuten weggezakt is, infiltreert het regenwater op die plek gemakkelijk. Doet het water er meer dan een uur over om weg te zakken? Dan is de ondergrond minder geschikt voor infiltratie en kun je die plek beter niet verlagen. Wellicht is een regenwatervijver dan een mogelijkheid. Kijk voor meer informatie op de pagina over regenwatervijvers.
• Maak een noodoverlaat
  Een verlaagde plek in je tuin kan vollopen en overstromen. Leg daarom bij het verlaagde deel van je tuin een noodoverlaat (overstort) aan, zodat het overtollige water niet voor overlast zorgt. Kun je het water niet meer elders in je tuin kwijt? Voer het dan af op het riool.
• Twijfel je?
  Twijfel je of je tuin geschikt is voor hoogteverschillen? Raadpleeg dan een hovenier.

• Informatie over hoogteverschillen in de tuin vind je op de website van de Tuinen van Appeltern.
• Bekijk ook eens de YouTube-video van hoe ze het in onze hoofdstad aanpakken.

Als je regenwater dat op je dak valt verzamelt op een laaggelegen deel in je tuin, kun je in aanmerking komen voor een subsidie van € 10 per vierkante meter afgekoppeld dakvlak. Kijk voor de voorwaarden op de subsidiepagina.