Hoe werkt hemelwater en grondwater?
Hemelwater
Hemelwater, zoals regen, sneeuw en hagel, stroomt vaak via het riool weg. Als het op grasvelden, tuinen of parken valt, zakt het de bodem in en wordt het grondwater. Dit is belangrijk voor de natuur, landbouw en biodiversiteit. Omdat hemelwater schoon is, proberen we het minder via het riool weg te laten stromen. In plaats daarvan vangen we het op in een wadi, een kuil die regenwater opvangt en laat wegzakken. In gebieden met veel leem, zoals Eindhoven, kan water moeilijker wegzakken. Daarom plaatsen we soms speciale buizen (infiltratiepalen) in de wadi om het water onder de leemlaag te laten wegzakken. Bij zware regen zorgt een "slokop" ervoor dat overtollig water naar het riool of oppervlaktewater kan stromen. Dit systeem kan de meeste regenval aan, maar extreem weer stelt het op de proef.
Grondwater
In de winter en na veel regen staat het grondwater hoog. Bij extreem weer kan het bijna aan de oppervlakte komen. In sommige gebieden, zoals oude beekdalen, staat het grondwater hoger. Over het algemeen geldt: hoe hoger het land, hoe droger het is. In lagere gebieden staat het grondwater dus hoger. Sinds het midden van de jaren tachtig wordt er minder grondwater onttrokken in Eindhoven, waardoor het grondwater soms flink is gestegen. In Eindhoven zien we dit vooral in het zuiden en de oude beekdalen. Het grondwater is het laagst aan het einde van de zomer en in de herfst, en het hoogst in de winter en het voorjaar. In gebieden met hoog grondwater hebben we drainagebuizen aangelegd om overlast te verminderen.
Wat doet de gemeente?
De gemeente Eindhoven heeft drie belangrijke taken voor water. De zorg voor afvalwater, hemelwater en grondwater.
Afvalwatertaak
De gemeente zamelt het huishoudelijke afvalwater in, evenals in veel gevallen het bedrijfsafvalwater. De gemeentelijke riolering zorgt voor het opvangen en afvoeren van dit water naar de zuiveringsinstallatie. Zowel perceeleigenaren als de gemeente hebben de verplichting deze vervuilende waterstroom te allen tijde effectief in goede banen te leiden.
Hemelwatertaak
Hemelwateroverlast ontstaat door lange regenperiodes of zomerse stortbuien, wat kan zorgen voor water op straat en in tuinen. De gemeente is verantwoordelijk voor het opvangen en verwerken van regenwater op openbare plekken, zoals straten en pleinen, om overstromingen te voorkomen en wegen veilig en bereikbaar te houden, ook voor hulpdiensten. Bij extreme regen kan het riool overbelast raken, zelf als het goed werkt. In zulke gevallen beperken we de overlast zoveel mogelijk. Elke vier jaar controleren we het rioolstelsel en passen het waar nodig aan. We testen hoe het systeem zware regenbuien aankan en nemen maatregelen om wateroverlast te voorkomen. Ook onderhouden we de riolen in openbare ruimtes. Daarnaast stimuleren we bewoners om beter met regenwater om te gaan, bijvoorbeeld via subsidies. Meer weten? Bekijk onze subsidie.
Grondwatertaak
De gemeente houdt de grondwaterstanden in de gaten en deelt deze informatie met inwoners, ondernemers en andere partners. We proberen te voorkomen dat de grondwaterstand problemen veroorzaakt voor het gebruik van de grond. Dit doen we alleen als de maatregelen nuttig en nodig zijn.
Grondwater lozen via het gemeentelijk riool of drainage mag alleen als er geen alternatieven zijn. De gemeente betaalt of zorgt hiervoor alleen als het om openbaar terrein gaat. Het grondwaterpeil wordt niet door de gemeente vastgesteld en we kunnen geen garantie geven over het grondwaterpeil in de stad.
Wat doet het waterschap?
Waterschap De Dommel heeft taken die aansluiten op die van de gemeente: afvalwater zuiveren, regenwater opvangen en zorgen voor een goede grondwaterstand. Het waterschap zorgt ook voor de natuur in en rond het water. Voor al deze taken werkt het waterschap samen met landelijke en provinciale plannen van het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie, samen met gemeenten en andere partners in de regio. Het waterschap wil vernieuwend omgaan met waterbeheer: de watertransitie. Hierbij staan het herstel van het natuurlijke evenwicht en een klimaatbestendig en waterrobuust systeem centraal.
Afvalwatertaak
Het waterschap heeft de taak om huishoudelijk en bedrijfsafvalwater te zuiveren, dat de gemeentelijke riolering inzamelt. Daarbij ook nog een deel van het regenwater dat via de oude rioleringssystemen verzameld wordt. De taken van de gemeente en het waterschap komen heel dicht bij elkaar. Daarom werken we nauw samen en stemmen onze watertaken op elkaar af.
Regenwatertaak
Het watersysteem vangt overtollig regenwater op als de gemeentelijke systemen vol raken. Het waterschap zorgt voor voldoende afvoer- en opslagcapaciteit, ook voor water uit agrarische en natuurgebieden en andere bebouwde kernen. Een netwerk van beken, sloten en wateropslag houdt stedelijke en landelijke gebieden vrij van overstromingen. Bij extreem weer kan er hoogwater ontstaan. Het waterschap zorgt ervoor dat beken en watergangen niet buiten hun oevers treden en schade of overlast veroorzaken, zowel in agrarische percelen als bebouwde gebieden.
Grondwatertaak
Het waterschap zorgt ervoor dat er niet te veel en niet te weinig grondwater is. Overtollig grondwater wordt afgevoerd via beken en sloten. Dit evenwicht bewaren is vaak lastig bij extreem weer en door klimaatverandering, omdat regen snel verandert en grondwater langzaam reageert.
Klimaatverandering en water
Het klimaat verandert: winters worden warmer en natter, terwijl zomers soms droger zijn en soms juist gepaard gaan met hevige regenbuien. Dit leidt tot wateroverlast in straten en tuinen, of juist een tekort voor gazons en planten.
Om onze waterbalans te behouden, moeten we winterwater opslaan voor droge zomers en tegelijk overlast voorkomen. Extreme weersomstandigheden maken dit steeds uitdagender.
Waterschappen, gemeenten en andere partners werken daarom aan een robuuster watersysteem. Toch moeten we accepteren dat er soms te veel of te weinig water zal zijn.
Wateroverlast melden?
Bij wateroverlast is het belangrijk om te weten waar je terecht kan en wat je zelf kunt doen. Op deze pagina vind je meer informatie over het melden van wateroverlast en hoe je zelf actie kunt ondernemen.